Norðmenn í skotgröfunum

Norðmenn hafa tvisvar fellt aðild að ESB í þjóðaratkvæðagreiðslum. Í bæði skiptin var mjög mjótt á munum milli andstæðra fylkinga. Það var helst ótti við sjávarútvegs- og landbúnaðarstefnu ESB sem hræddi kjósendur frá stuðningi við aðild. Noregur er ríkt land, og hefur efni á stórfelldum niðurgreiðslum landbúnaðarafurða. Þeir eiga heimsmet í þeim efnum, og það hefur stundum verið sagt að þér dugi kotblettur uppá fjalli, nokkrar geitur og tvær beljur, þá lifir þú ágætlega sem bóndi í Noregi. Þarna er auðvitað borið í söguna, en hitt er rétt að ESB aðild myndi sjálfsagt þýða að niðurgreiðslur til landbúnaðar myndu minka verulega. Sjávarútvegur norðmanna er líka studdur á margvíslegan hátt, og þarf ekki að bera allan sinn kostnað svo sem gerist á Íslandi. Þá eru til dæmis selveiðar norðmanna í Vesturísnum á hverju vori ríkisstyrktar svo nemur tugum milljónum norskra króna. Þar er verið að veiða selkópa skinnanna vegna - en skinnin eru hins vegar nánast óseljanleg á markaði. Ríkið kaupir skinninn. Norðmenn veiða hval - ESB er andstætt hvalveiðum. Bágt ástand margra hvalastofna í heiminum er að kenna stórfelldum veiðum norðmanna á fyrri hluta síðustu aldar, og því ekki óeðlilegt að áframhaldandi veiðar þeirra séu mörgum þyrnir í augum.

ESB umræðan í Noregi er ofan í skotgröfunum. Þar tíðkast ekki samræða eða skoðanaskipti, heldur kallast menn á með fullyrðingum og fúkyrðum, svona svipað og menn tókust á um aðild Íslands að Nató og herstöðvamálið á síðustu öld. Norska þjóðin er klofin í tvær ósættanlegar fylkingar í afstöðu sinni gagnvart ESB. Hagsmunahópar takast á, og á meðan svo er mun ekki vera hægt að ná neinni sátt um hvað sé best fyrir þjóðarhag Noregs þegar til lengri tíma sé litið. Því miður bendir ýmislegt til þess að ESB umræðan á Íslandi sé að fara í sama farveg. Forystumenn VG eru algerlega sannfærðir um að ESB aðild væri ógæfuspor fyrir Ísland - og þeir sækja mikið af rökum sínum í vopnasmiðjur norskra ESB andstæðinga. Það er að myndast óheilagt bandalag milli íhaldsafla og hagsmunahópa innan Sjálfstæðisflokksins og þjóðernissinnanna í VG, sem speglast í samstarfi Ragnars Arnalds og Styrmis Gunnarssonar um andstöðu við að skilgreind verði samningsmarkmið og síðan farið út í viðræður við ESB. Fylgjendur ESB aðildar eru ekki saklausir af öfgum: Í málflutningi áköfustu stuðningsmanna ESB aðildar má skilja að ESB aðild muni leysa öll okkar vandamál í gjaldmiðils- og efnahagsmálum.

Sannleikurinn er, eins og svo oft, einhvers staðar mitt á milli öfganna. Ísland greiðir það háu verði að standa eitt í ólgusjó alþjóðlegra efnahgssviftinga, með duglítinn gjaldmiðil sem enginn treystir. ESB aðild verður líka greidd einhverju verði - við vitum ekki hversu hátt það verður fyrr en við erum búin að ræða við ESB um skilmála aðildar. Við skulum hins vegar hafa hitt á hreinu: Ísland skuldar margfalda þjóðarframleiðslu, og undirstöðuatvinugreinar landsins eru skuldum vafnar. Ríkissjóður norðmanna er skuldlaus, og til er gríðarlegur varasjóður vegna olíougróðans. Við erum ekki í sömu stöðu og norðmenn gagnvart efnahagskreppunni eða ESB. Norðmenn hafa efni á að standa utan ESB, spurningin er hvort við höfum það? Svarið við þeirri spurningu vitum við ekki fyrr en að loknum aðildarviðræðum.

Norðmenn leiða íslensk ESB-mál hjá sér

Athugasemdir

[Gísli Baldvinsson (IP-tala skráð) 8.5.2009 kl. 10:13]

Skýrlega skrifað!

[Kári (IP-tala skráð) 8.5.2009 kl. 10:54]

Ég vildi óska að ESB-umræðurnar (eða kannski frekar: skítkastið)
hér á landi væri á janfhóflegum nótum og þssi pistill þinn.

Kærar þakkir

[Gunnar (IP-tala skráð) 8.5.2009 kl. 11:23]

Mjög vel skrifað. Þú hittir naglann beint á kollinn

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 8.5.2009 kl. 15:09]

Já.  Umræða í skotgröfum.

En varðandi efni fréttar í mogga, þá þetta er samt bara ein frétt frá Noregi.  Það er hægt að finna fréttir undanfarið i norskum fjölmiðlum sem benda til hins gagnstæða.  Að ef Ísland gerist aðili að ESB, muni það vissulega hafa áhrif á umræðuna í Noregi.

Málið er að allt er svo stutt á veg komið.  Fyrst þarf að sækja um og svona.  Einhvernveginn hefur maður vantrú á að margumtöluð umsókn Íslands að ESB eigi eftir að ganga hratt fyrir sig.  Veit það ekki - eg á allavega eftir að verða vitni að því.  En við skulum sjá til.  Vonandi fer staðan að skýrast eitthvað á næstu 1-2 mánuðum.